اصولا در هر فرهنگ و آیینی ضرب‌المثل‌هایی از قدیم‌الایام تاکنون پدید آمده‌اند که در گفت‌وگو‌های روزانه به کرات از آنها استفاده می‌شود، در این میان کم نیستند ضرب‌المثل‌هایی که پایه حقوقی دارند.

 به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در ذیل 110 ضرب‌ المثل حقوقی در دنیای متفاوت فرهنگ‌های جوامع انسانی را برمی‌شماریم:

1_ قانون سه روز پیرتر از دنیاست. (استونیایی)

2_قلم و جوهر بهترین شهودند. (پرتغالی)

3_ قضاوت باید گوش بزرگ و دست کوچک داشته باشد. (آلمانی)

4_ حقیقت، دختر زمان است. (ایتالیایی)

5_قانون غالبا دندان خود را نشان می‌دهد ولی گاز نمی‌گیرد. (انگلیسی)

6_حقیقت سنگین است، لذا عده‌ای معدود حاضرند آن را حمل کنند. (عبری)

7_حقیقت را می‌توان خم کرد، ولی نمی‌توان آن‌ را شکست. (ایتالیایی)

8_ حرف حق شمشیری است، برنده. (فارسی)

9_قاضی که بی‌گناهی را محکوم سازد، وجدان خود را محکوم کرده است. (سوئدی)

10_حقیقت غالبا در یک استخر زشت پنهان است. (چینی)

11_ قانون چاه بی انتهاست، هر که گرفتارش شد کارش ساخته است. (چینی)

12_قاضی خوب همسایه بد است. (آمریکایی)

13_قانون روی میز است و عدالت زیر میز. (استونی)

14_قانون مانند تار عنکبوت است، سوسک از آن رد می شود ولی مگس گرفتار می‌گردد. (چک)

15_قانون همه را می لیسد. (اسکاتلندی)

16_حق پشت در منتظر است و باطل در جلسه شرکت می‌کند. (انگلیسی)

17_حقیقت و گل سرخ هر دو خار دارند. (اسپانیایی)

18_حق شناسی بار سنگینی است. (اسکاتلندی)

19_حق بالاتر از قانون است. (روسی)

20_قانونی که درباره شیر و گاو یک جور حکم کند، قانون نیست. (انگلیسی)

21_حقیقت در ته چاه نهفته است. (فرانسوی)

22_حقیقت گرزی است که فرود می‌اید و همه را می‌کشد. (فرانسوی)

23_حق همیشه توفیق نیافته است ولی موفقیت همیشه بر حق بوده است. (المانی)

24_حقیقت، بهتر از طلاست. (انگلیسی)

25_حقیقت، مهر خداست. (عبری)

26_حقیقت نیش می زند و دروغ درمان می کند. (ایتالیایی)

27_حقیقت شبحی است که افراد بسیاری را از خود می‌ترساند. (المانی)

۲۸ـ اگر نمی خواهی سرت کلاه برود، قیمت جنس را از سه مغازه بپرس. (چینی)

۲۹ـ انکه تهمت می‌زند هزار بار می‌کشد ولی قاتل فقط یک بار می‌کشد. (چینی)

۳۰ـ اگر مرد دنبال زن افتد به ازدواج گرفتار می‌شود ولی اگر زن به دنبال مرد افتد بدبخت و بیچاره می‌شود. (عبری)

۳۱ـ از شوخی قاضی فقط خودش می‌خندد و همنشینش. (ایتالیایی)

۳۲ـ بی عدالتی بها ندارد. (استونی)

۳۳ـ بی عدالتی دایه پزشک است. (المانی)

۳۴ـ تمام براهین دادگاهی قابل قبول‌اند. (ترانسوال)

۳۵ـ تخم مرغ دزد شتر مرغ دزد می شود. (فارسی)

۳۶ـ اگر در جوانی سوزنی بدزدی در پیری پول خواهی دزدید. (چینی)

۳۷ـ اگر وکیل دادگستری را با اردنگی پایین پله ها اندازید تا پایان عمر به شما خواهد چسبید. (انگلیسی)

۳۸ـ تمام قوانین عادلانه نیست. (اسکاتلندی)

۳۹ـ آفتابه دزدها را به دار می‌آویزیم و به دزدان بزرگ درود می فرستیم. (المانی)

۴۰ـ اگر میخواهی قاضی خوبی باشی باید به حرف های همه گوش بدهی. (برزیلی)

۴۱ـ جهنم و محکمه عدالت همیشه باز هستند. (المانی)

۴۲ـ از دو کس حقیقت را مپوشان یکی پزشک و دیگری وکیل عدلیه. (فرانسوی)

۴۳ـ ازدواج زودش اشتباه است و دیرش اشتباهی بزرگتر. (فرانسوی)
 
۴۴ـ آنکه می‌دزدد به دار آویخته نمی‌شود بلکه آنکه گرفتار می‌گردد به دار آویخته می‌شود. (چک)

۴۵ـ چو بد کردی مشو ایمن ز آفات ...... که واجب شد طبیعت را مکافات. (فارسی)

۴۶ـ حق با زور است. (انگلیسی)

47_ هر جا که جامعه باشد، حقوق هم است. (لاتینی)

48_ اگر میخواهی بر اسرار مردی واقف شوی، فقط از همسایگانش سوال کن. (چینی)
 
۴۹ـ انسان نباید با چکش اهنین در خانه قاضی را بزند. (المانی)

50_تمام اختلافات از « آری » و « نه » بر میخیزد. (فرانسوی)

۵۱ـ برایی آنکه پیش روی قاضی قرار نگیری پشت سر قانون راه برو. (انگلیسی)

۵۲ـ خدا می خواست ادمیان را تنبیه کند و قضاوت را به جانشان انداخت. (روسی)

۵۳ـ «اشتباه» می تواند حتی از یک شکاف بگذرد ولی «حقیقت» در یک دروازه گیر می‌کند. (اتازونی)

54_عدالت همیشه گرسنه است. (بلغارستانی)

55_ دل انسان آهن است و قوانین کشور کوره. (چینی)

56_دزد مرتکب فقط یک جنایت شده، و آنکه مالش به سرقت رفته مرتکب صد جنایت. (زیرا به دیگران تهمت دزدی می‌زند). (ارمنی)

57_شوهر قانون است برای همسرش. (روسی)

58_دزد به دزد می‌زند خدا خنده‌اش می‌گیرد. (فارسی)

59_دزد، بازار را آشفته می خواهد. (فارسی)

60_شمشیر عدالت غلاف ندارد. (فرانسوی)

61_صدای جلنگ جلنگ پول غالبا صدای عدالت را از بین می برد. (یوگسلاوی)

62_دزد از خانه مفلس خجل اید بیرون. (فارسی)

63_عدالت از آنچه در قانون نوشته شده معلوم می شود. (چینی)

64_فقط پزشکان می توانند آدم بکشند و از کیفر در امان باشند. (اسلواکی)

65_عدالت بی عدالتی می شود وقتی که بر سر یک نفر دو ضربه وارد کنی در حالی که مستحق فقط یک ضربه است. (بلژیک)

66_دزد ناشی به کاهدان می زند. (فارسی)

67_دزد راه باش، دزد سفره مباش. (آذربایجانی)

68_عرف و عادت مادری است که همه باید از او اطاعت کنند. (برونئی)

69_وقتی که رفیق، قاضی شود باید فاتحه قانون را خواند. (ایتالیایی)

70_دزدان بزرگ افتابه دزد را به دار می آویزند. (چک)

71_عدالت بهتر از عبادت است. (عبری)

72_دادگستری خیلی زیاد، غالبا ستم خیلی زیاد است. (فرانسوی)

73_عدالت کور است و کسی را نمی بیند. (انگلیسی)

74_دزد خوب نگهبان خوب می شود. (نگروئی)
 
75_روباه نباید موقع محاکمه مرغ قاضی دادگاه باشد. (چینی)

76_ستم بر ستم پیشه عدل است و داد. (فارسی)

77_ عرف و عادت قانون ثانوی است. (لاتینی)

78_عرف و عادت قوی تر از قانون است. (روسی)

۷۹_گواه شاهد صادق در استین باشد. (فارسی)

۸۰_مهربانی بزرگتر از قانون است. (چینی)

۸۱_مراسم و قانون همسایه یکدیگرند. (مونته‌نگروئی)

۸۲ـ وقتی رشوه از در وارد می شود عدالت از پنجره فرار می کند. (ترکی)

۸۳ـ وصیت نامه خطرناک تر از پزشک است، بسیاری از افراد بیشتر در اثر نوشتن وصیت نامه مرده‌اند تا به علت بیمار بودن. (اسپانیولی)

۸۴ـ وکلا مانند درشکه چی ها نیستند، آنها انعام‌شان را قبل از حرکت می‌گیرند. (اتازونی)

۸۵ـ وجدان بد در آن واحد تهمت زننده، قاضی، شاهد و به دارزننده است. (هلندی)

۸۶ـ هر قدر بر تعداد قوانین افزوده شود به همان نسبت عده تبهکاران رو به افزایش می‌گذارند. (چینی)

۸۷ـ هر کس بر بازوی عدالت بایستد با مغز بر زمین می افتد. (چینی)

۸۸ـ وقتی که سراغ طبیب می روی سراغ قاضی هم برو تا وصیت نامه ات را تهیه کند. (المانی)

۸۹ـ وکیل خوب همسایه بد است. (فرانسوی)

۹۰ـ یک جیب پر از حق احتیاج به یک جیب پر از طلا دارد. (چک)

۹۱ـ یک قاضی و چرخ گاری باید خوب چرب شوند. (المانی)

۹۲ـ هرکجا قدرت هست در انجا قاضی هست. (روسی)

۹۳ـ هیچ سارقی بدتر از یک کتاب بد نیست. (ایتالیایی)

۹۴ـ وقتی پول حرف می زند حقیقت سکوت اختیار می کند. (روسی)

۹۵ـ وارث وارث من، وارث من است. (لاتینی)

۹۶ـ وجدان به اندازه هزار شاهد خوب و با ارزش است. (ایتالیایی)
 
۹۷ـ هرگز با مرد نیرومند کشتی مگیر و مرد پولدار را به دادگاه مکشان. (لاتویا)

۹۸ـ هر کس پول دارد بر حق است. (لتوانی)

۹۹ـ هیچ قاضی‌ای نجات نمی یابد مگر اینکه جهنم پر شده باشد. (مونته نگرویی)

۱۰۰ـ یک دست پر از پول قوی تر از دو دست پر از حقیقت است. (سوئدی)

۱۰۱_ مکندگان خون مردم دو گونه‌اند: زالوها و ماموران مالیات. (فرانسوی)

۱۰۲_ وجدان اگر زخمی شد دیگر خوب شدنی نیست. (چینی)

۱۰۳_ وقتی که متهم قاضی شود فاتحه قانون خوانده شود. (چینی)

۱۰۴_ وقتی که قاطر قاضی می‌میرد همه به تشیع جنازه‌اش می روند ولی وقتی که خود قاضی می‌میرد هیچ کس به تشیع جنازه اش نمی رود. (تازی)

۱۰۵ـ وجدان یگانه محکمه ای‌ست که در آن به وکیل دادگستری احتیاجی نیست. (انگلیسی)

۱۰۶ـ هرآنچه حاکم عادل کند همه داد است. (فارسی)

۱۰۷ـ همه برای عدالت ارزش قائلند ولی وقتی که می‌آید در را به رویش می بندند. (سوئدی)

۱۰۸ـ ممکن است به حقیقت تو سری زد ولی هرگز نمی‌توان خفه اش کرد. (لاتینی)

۱۰۹ـ دیوانه جریمه می دهد و عاقل رشوه. (آذربایجانی)

۱۱۰ـ قاضی و وکیل دو بال فرشته عدالت هستند. (لاتینی)


تمام ضرب المثل های فوق از بخشی از کتاب «گلچینی از ضرب المثل‌های جهان » وام گرفته شده است.